به گزارش روابط عمومی انتشارات مدرسه؛ دوازدهمین همایش تجلیل از مولفان و پدیدآورندگان مواد و رسانه های آموزشی صبح روز یکشنبه ۳۰ مهرماه سال ۹۶ در دالفنون برگزار شد. در این همایش که با حضور سید محمد بطحایی، وزیر آموزش و پرورش حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر بهرام محمدیان، رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، دکتر محمود امانی تهرانی، مدیرکل دفتر تألیف کتاب‌های درسی و جمعی از مولفان کتاب‌های درسی آموزش و پرورش برگزار شد، از حمیدرضا شاه آبادی، مدیر عامل انتشارات مدرسه نیز تجلیل و تقدیر شد.
پاسخگويي كتب درسي به نيازهاي فردي و اجتماعي بسيار كند است
سید محمد بطحایی؛ وزيرآموزش و پرورش با اشاره به وجود کتاب‌های کمک آموزشی در همه پایه‌های تحصیلی گفت: پاسخگويي كتب درسي به نيازهاي فردي و اجتماعي بسيار كند است. وكوچكترين اشتباه در تاليف يكي از صدها كتاب درسي، انعكاس بسيار وسيعي را درجامعه در پي خواهد داشت .
وي كتاب درسي را به عنوان يك سند رسمي كشور، داراي اهميت والايي دانست وافزود: بخشي از اين اهميت به علت وجود تفاوت اين كتب با ساير كتاب هاست كه به علت انعكاس ارزش ها و رويكردهاي نظام وحاكميت، کمتر ازمولفین كتاب‌هاي درسي نامی برده مي شود و ازآن به عنوان يك سند رسمي ماندگار در تاريخ يك كشور ياد مي کنند .
بطحايي مولفان كتاب‌هاي درسي را سهيم در تمدن سازي هر كشوری برشمرد و عنوان كرد: مسئوليت انتشار مطالب يك كتاب درسي به دليل سندرسمی و ملي بودن آن تنها برعهده مولف كتاب نيست بلكه آموزش و پرورش نيز بايد پاسخگو باشد .
ادامه داد: موضوعات كتب درسي همواره از سوي صاحب نظران، نهادها، دستگاه‌ها و حتي اولياي دانش آموزان رصد مي شود و مولفان در تدوين وتاليف كتب درسي تحت فشار قرار مي‌گيرند .
وزيرآموزش و پرورش تصريح كرد: در فرآيند تاليف كتب درسي هميشه با چند سوال از جمله پرسش در مورد فرآيند و ماهيت كتاب‌هاي درسي مواجه هستيم .
وي پاسخگويي كتب درسي به نيازهاي اجتماعي و فردي را بسيار كند دانست و خاطر نشان كرد: از هنگامی كه يك نياز مطرح مي شود تا پاسخگويي به آن نیاز دركتب درسي ۳ تا۴ سال زمان نیاز است .
بطحايي عنوان كرد: عليرغم وجود كتب متعدد در جامعه، كتاب‌هاي درسي از اهميت و جايگاه ويژه‌اي برخوردار است و همچنان درفرآيند ياددهي و يادگيري نقش به سزايي دارند، اما متاسفانه سرعت پاسخگويي به نياز در كتاب‌هاي درسي پايين است و بايد تلاش كنيم اين چالش را حل كنيم .
وي ادامه داد: اگر نتوانيم راه حل منطقي براي اين چالش بيابيم همچنان در معرض انتقادات قرار مي‌گيريم، البته نيازهاي اجتماعي و فردي بسيار گسترده و ظرفيت كتاب‌ها محدود است، گاهي اوقات موضوعاتی از سوي دستگاه ها، نهادها و مراجع علمی مطرح و بر گنجاندن آن در كتاب‌هاي درسي درتمام پايه‌ها به دليل مهم بودن موضوع اصرار مي شود، اما نمي توان درهمه پايه‌ها به آن پرداخت .
عضو كابينه تدبير واميد گفت: نيازهاي جامعه كه مستلزم قرار گرفتن در كتاب‌هاي درسي هستند طي يك فرايند ۳ تا ۴ ساله محقق مي شود و اين يك چالشي است كه بايد براي رفع آن، چاره اندیشی شود، البته تاكنون تلاش‌هايي در اين زمينه صورت گرفته اما كافي نيست .
وي ادامه داد: برنامه درس ملي كه براساس سند تحول تدوين شده، مبناي كتب درسي قرارگرفته است اما هنوز نياز به بازنگري دارد .
وزير آموزش و پرورش خاطر نشان كرد: اهداف دوره هاي تحصيلي كه مي‌تواند ارتباط طولي بين پايه‌هاي تحصيلي را برقرار كند هنوز محقق نشده و شايد بسياري از انتقادات نيز به اين موضوع وارد باشد، زيرا هنوز نتوانسته‌ایم پشتوانه‌هاي علمي را براي دفاع از اين فرآيند تنظيم و ارائه كنيم .
وي با اشاره به موضوع كنكور اظهاركرد: تنوع كتاب‌هاي كمك آموزشي بسيار زياد است وحتي در دوره ابتدايي نيز شاهد وجود كتاب‌هاي كمك آموزشي بسیاری در كنار كتاب‌هاي درسي هستيم .
وزيرآموزش و پرورش، علت يابي وجود كتاب‌هاي كمك آموزشي در كنار كتب درسي را ضروري دانست و خاطر نشان كرد: بايد نقاط ضعف كتاب‌هاي خود را مشخص كنيم تا علت حضور كتب كمك آموزشي به عنوان مهمان ناخوانده را دريابيم چرا كه اين كتاب‌ها اهداف تربيتي نظام تعليم و تربيت را تهديد مي‌كند و ما در مواجهه با آن موفق نبوده‌ايم .
وي عنوان كرد: سازمان پژوهش و برنامه ريزي درسي تلاش‌هاي زيادي براي حل چالش‌هاي مذكور انجام داده اما كافي نيست، بايد با استفاده از تجربيات و اقدامات صورت گرفته مسير جديدي را براي حل اين مشكلات ترسيم كند، و دراين زمينه اگر مشكلات مربوط به نيروي انساني و يا ضوابط اداري وجود داشته باشد ما آن را اصلاح خواهيم كرد .
بطحايي با اشاره به انطباق كتب درسي برآموزه هاي ديني، اسلامي، انقلابي و ملي، گفت: با توجه به اینکه رويكردها و جهت گيري‌هاي نظام انقلاب اسلامي دركتاب‌هاي درسي منعكس مي‌شود پس بايد با روش هاي موثر بتواند مخاطبان را جذب كند زيرا اگر اين امر محقق نشود اين رويكردها به ضد خودش تبديل مي شوند.
از «سلطنت» کتاب درسی به «جمهوریت» برنامه تربیتی رسیده‌ایم
حجت‌الاسلام والمسلمین محی‌الدین بهرام محمدیان رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی امروز در همایش تجلیل از مؤلفان کتب درسی پایه یازدهم که در مدرسه دارالفنون برگزار شد، با اشاره به روند تدریجی تغییرات کتب درسی، اظهار داشت: این تغییرات اکنون به پایه یازدهم رسیده است.
وی از تولید محتواهای کتاب‌های پایه دوازدهم از هفته گذشته خبر داد و گفت: زمانی در سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی اگر قرار بود کتب جدیدالتألیف ارائه شود، تعداد آن از انگشتان درس تجاوز نمی‌کرد؛ برای نمونه در سال ۸۹ کتاب ریاضی را بعد از ۳۰ سال و کتاب علوم بعد از ۱۷ سال دچار تغییرات شده و عوض شد.
معاون پژوهشی وزیر آموزش و پرورش افزود: در دهه ۸۰ بحث تدوین سند تحول آموزش و پرورش مطرح شد، ضمن اینکه در شورای عالی آموزش و پرورش وقتی سند برنامه درسی ملی ابلاغ شد، سازمان پژوهش و برنامه آموزشی را موظف کردند در هر سال دو پایه از کتاب‌های درسی را تغییر دهند.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدیان با بیان اینکه نزدیک به یک‌هزار عنوان کتاب درسی وجود دارد، ابراز داشت: علاوه بر استفاده از کارشناسان دفتر تألیف، از دانشگاهیان و حوزه‌های علمیه، معلمان باتجربه و صاحبان حرفه‌ها و صنعت در تألیف کتب درسی استفاده می‌شود.
وی با بیان اینکه تعداد مؤلفان کتب درسی بیش از یک‌هزار نفر هستند، افزود: در این سال‌ها از سلطنت کتاب درسی به جمهوریت برنامه تربیتی رسیده‌ایم، ضمن اینکه در کنار برنامه درسی، رسانه‌های دیگر آموزشی مانند فیلم، چندرسانه‌ای، مجله و کتاب گویا نیز وجود دارد.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با تأکید بر اینکه علاوه بر رسانه‌های متنوع آموزشی و تربیتی، محیط های یادگیری و یاددهی نیز متنوع شده‌اند، خاطرنشان کرد: علاوه بر کلاس درسی، رسانه‌های مجازی، نمازخانه، کتابخانه، کارگاه و موزه نیز محیط یادگیری هستند که البته این موارد بستگی به شرایط آنها متغییر است.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدیان با اشاره به اقدامات پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، ابراز داشت: این پژوهشگاه وظیفه دارد در پایان هر چهار سال، کتب درسی را ارزشیابی کند و باید بدانیم کتاب درسی یک کتاب برای همیشه نیست بلکه عمر مفید آن پنج سال است.
وی افزود: اجازه دهید کارشناسان و مؤلفان کتب درسی با توجه به نیازسنجی، مطالعات تطبیقی و تغییرات در حوزه فناوری نسبت به اصلاح کتب درسی اقدام کنند.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با تأکید بر اینکه حذف مطلب و یا جایگزینی تصویر در کتب درسی به معنای حذف آن مطلب نیست، گفت: مقدسات در کشور کم نیست و در هر دوره نسبت به شرایط زمان و موضوعی که متناسب با ارزش‌هاست، اقدام می‌کنیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدیان تأکید کرد: اگر فشارهای بیرونی بخواهد از چیزی دفاع کند که زمان آن گذشته است، نمی‌شود کتاب درسی را به روزآوری کرد.
وی افزود: بخشی از منتقدان بدون اینکه به پشت پرده کتاب و اهداف ثانویه برنامه درسی توجه داشته باشند، ظاهر کتب درسی را می‌بینند.
معاون پژوهشی وزیر آموزش و پرورش با اشاره به اقدامات پیش روی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی خاطرنشان کرد: مصمم هستیم امسال کتب درسی پایه دوازدهم را در شاخه‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش به ثمر برسانیم و بعد از آن نیز بازنگری کتب درسی در پایه‌های اول، دوم و سوم ابتدایی شروع می‌شود.
وی با اشاره به ضرورت استفاده از نظرات سایر دستگاه‌ها در تألیف کتب درسی عنوان کرد: وزیر آموزش و پرورش نامه‌ای به دستگاه‌ها و سازمان‌های ملی و وزارتخانه‌ها نوشته است تا آنها نیازهای ملی خود را به ما اعلام کنند، اما کتاب درسی را آگهی تبلیغاتی و صفحه نیازمندی روزنامه نمی‌دانیم.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی افزود: امسال حدود ۳۰۰ عنوان کتاب درسی جدید تألیف شده است.
